2017年江西省高级经济师报名时间4月14日-24日
 | Bài vi?t này c?n thêm chú thích ngu?n g?c ?? ki?m ch?ng th?ng tin. |
Chính khách, nhà chính tr? hay chính tr? gia, là m?t ng??i tham gia trong vi?c gay ?nh h??ng t?i chính sách c?ng và ra quy?t ??nh. Trong ?ó bao g?m nh?ng ng??i gi? nh?ng v? trí ra quy?t ??nh trong chính ph? và nh?ng ng??i tìm ki?m nh?ng v? trí ?ó, dù theo ph??ng th?c b?u c?, b? nhi?m, ??o chính, gian l?n b?u c?, quy?n th?a k? hay các ph??ng th?c khác.
T? nguyên
[s?a | s?a m? ngu?n]Trong nhi?u tài li?u ti?ng Vi?t, các t? Hán Vi?t "chính khách" và "chính tr? gia" (hay "nhà chính tr?") th??ng ???c dùng v?i y ngh?a t??ng ???ng (ti?ng Nh?t c?ng th??ng dùng t??ng t?) dùng ?? ch? nh?ng ng??i ho?t ??ng chính tr? trong ch? ?? ngh? vi?n. Tuy nhiên, trong t? nguyên "chính khách" (政客) và "chính tr? gia" (政治家) có y ngh?a khác nhau. L?u y, t? "chính" (政) ? ?ay mang ngh?a trong t? "chính tr?" (tính t? ho?c t? t? (ti?n t?) liên quan ??n vi?c tr? n??c, ?i?u hành nhà n??c) khác v?i t? "chính" (正) mang ngh?a trong t? "chính th?c, chánh ?áng" (tính t? ch? s? ?úng ??n, ai c?ng ph?i c?ng nh?n), hi?n nay ???c phát am là "chánh". Hai ch? trên trong ti?ng quan tho?i c?ng ??ng am. ?? r? ngh?a ti?ng Vi?t còn s? d?ng phan lo?i t? (classifier) là "nhà" trong "nhà chính khách" ho?c l??ng t? "m?t, các, nh?ng,..." trong "m?t chính khách", ho?c c? hai lo?i bên trên, ví d?: "các nhà chính khách". Tuy nhiên vi?c s? d?ng t? nguyên kh?ng ?i kèm l??ng t? và phan lo?i t? mà kh?ng làm ?nh h??ng ??n ngh?a c?a cau c?ng ???c ch?p nh?n.
Trong Trung v?n, t? "chính khách" t??ng ?ng v?i t? "statesman" trong ti?ng Anh, dùng ?? ch? nh?ng ng??i ho?t ??ng chính tr? nói chung nh? các hành ??ng, t? t??ng, l?i nói có ?nh h??ng tích c?c r?ng l?n ??n x? h?i nh? là m?t l?nh ??o. Trong khi ?ó, t? "chính tr? gia" ch? mang m?t ph?n y ngh?a c?a t? "chính khách", dùng phan bi?t ?? ch? các nhan v?t ho?t ??ng chính tr? có vai trò ho?c ?nh h??ng ??c bi?t quan tr?ng, g?n t??ng ?ng v?i t? "politician" trong ti?ng Anh, nh? các l?nh t? qu?c gia ho?c chính ??ng.[1][2][3]
??ng th?i t?i Trung Qu?c, chính tr? gia và chính khách có s? khác bi?t l?n, trong ?ó chính khách tham gia chính tr? là vì quy?n l?i, quy?n l?i này có th? là c?a cá nhan, c?a m?t nhóm ng??i. Các quy?t ??nh hoàn toàn d?a theo l?i ích, tuan theo ly lu?n "l?y cái giá nh? nh?t ??i l?y cái l?i l?n nh?t". Còn chính tr? gia m?c tiêu là ph? bi?n ly lu?n, ly lu?n có th? ?úng, có th? sai ví d? nh? Hitler dù m?i ng??i có m?ng ?ng ta nh? th? nào thì ?ng ta v?n là m?t chính tr? gia.[4]
Các quan ?i?m
[s?a | s?a m? ngu?n]- Theo Platon, nhà chính tr? là ng??i th?ng thái, bi?t “cai tr? ng??i khác v?i s? b?ng lòng c?a h?”.
- Theo Aristote, nhà chính tr? là ng??i cai tr? h?p pháp, có lòng nhan t?, v? tha, lu?n t?n tr?ng l?i ích c?a dan chúng.
- Machiavelli cho r?ng, nhà chính tr? là ng??i bi?t k?t h?p s?c m?nh c?a s? t? v?i s? tinh ranh c?a cáo.
- Nhà chính tr? là “ng??i ??ng ??u” c?a m?t t? ch?c chính tr?; là “linh h?n” c?a m?t t? ch?c chính tr?; ch?u trách nhi?m và d?n d?t t? ch?c ?i ?úng h??ng c?a t? ch?c ?ó.
- Nhi?u quan ?i?m hi?n nay cho r?ng: nhà chính tr? là ng??i ho?t ??ng tích c?c trong m?t ??ng phái chính tr? nào ?ó, ho?c m?t ng??i gi? ho?c tìm ki?m v? trí nào ?ó trong chính ph?; ng??i n?m gi? v? trí quan tr?ng trong b? máy chính tr?, hành ??ng theo ?u?i các m?c tiêu chính tr?; là ng??i l?nh ??o, có vai trò ??nh h??ng, t? ch?c các hành ??ng t?p th? c?a m?t b? ph?n ho?c toàn th? c?ng ??ng.
Ho?t ??ng chính tr?
[s?a | s?a m? ngu?n]Ho?t ??ng chính tr? là nh?ng ho?t ??ng c?a nhà chính tr? v? vi?c: ti?n hành xay d?ng, xác l?p m?c tiêu chính tr?; t?p h?p, ?oàn k?t, l?i cu?n các thành viên trong c?ng ??ng vào quá trình hi?n th?c hóa các m?c tiêu chính tr?; tìm ki?m, huy ??ng, ?i?u ph?i các ngu?n l?c; ph?i h?p các hành ??ng cá nhan; c? v? tính tích c?c chính tr? c?a các thành viên trong t? ch?c; phát huy ?nh h??ng c?a t? ch?c v?i m?i tr??ng bên ngoài.
Vai trò
[s?a | s?a m? ngu?n]Vai trò l?nh ??o
[s?a | s?a m? ngu?n]Nhà chính tr? có vai trò trong vi?c xay d?ng giá tr?, t?m nhìn cho t? ch?c và ?nh h??ng ??n ng??i khác ?? hi?n th?c hoá các giá tr?, t?m nhìn ?ó.
Vai trò qu?n ly
[s?a | s?a m? ngu?n]Chính khách có vai trò huy ??ng, ?i?u ph?i, t? ch?c ngu?n l?c (bao g?m c? ngu?n l?c con ng??i, v?t ch?t) ?? th?c hi?n các m?c tiêu chính tr? ?? ??t ra.
Vai trò tham gia
[s?a | s?a m? ngu?n]Vai trò tham gia th? hi?n s? cam k?t chính tr?, n?ng l?c nh?n th?c, k? n?ng x? ly tình hu?ng, ch?p nh?n hy sinh l?i ích cá nhan tinh th?n vì c?ng ??ng c?a nhà chính tr?.
Yêu c?u
[s?a | s?a m? ngu?n]Nh?ng yêu c?u chung ??i v?i nhà chính tr? hi?n nay g?m có:
- ?ánh giá phúc l?i chung: t??ng quan l?i ích.
- Hi?u r? b?n ch?t v?n ??, ?ánh giá ?úng nhu c?u.
- Thúc ??y trí tu? t?p th? qua trao ??i, ??i tho?i.
- Bi?u ??t, chuy?n t?i ?úng b?n ch?t v?n ??.
- S? d?ng t?t quy?n l?c ???c ?y nhi?m, tính sáng t?o.
- Bi?t thúc ??y s? sáng su?t c?a ng??i khác: chia s? tri th?c, tr?i nghi?m, ?ánh th?c ti?m n?ng sáng t?o.
Nhà chính tr? tiêu bi?u
[s?a | s?a m? ngu?n]Khái ni?m
[s?a | s?a m? ngu?n]Nhà chính tr? tiêu bi?u là ng??i ki?n t?o t??ng lai c?a m?t qu?c gia, tiêu bi?u cho phúc l?i c?a nhan dan. ?i?u này ???c th? hi?n ? vi?c ng??i ?ó có vai trò khai sinh ???ng l?i phát tri?n, truy?n c?m h?ng cho dan chúng và l?p k? ho?ch th?c hi?n th?ng qua nh?n quan chi?n l??c và t? duy chính tr? viên kính c?a mình. M?t nhà chính tr? tiêu bi?u ph?i tích h?p ???c các ?i?u ki?n: h?p ly, h?p l?, h?p th?i.
Nh?n quan chính tr?
[s?a | s?a m? ngu?n]Nh?n quan chính tr? là n?ng l?c t? duy sáng t?o c?a nhà chính tr? trên b?i c?nh hi?n th?c lu?n v?n ??ng, bi?n ??i. Nh?n quan chính tr? th? hi?n s? h?p ly trong t? duy chính tr?, ???c th? hi?n qu? quan ?i?m h? th?ng, cách nhìn toàn di?n v? h? th?ng t? ch?c, cái nhìn toàn di?n v? ??i s?ng hi?n th?c, c?ng nh? n?m b?t ???c s? v?n ??ng c?a th?c ti?n và ??a ra t?m nhìn và quy?t ??nh phù h?p.
Các giá tr? c?t l?i
[s?a | s?a m? ngu?n]Giá tr? c?t l?i c?a nhà chính tr? ???c th? hi?n qua nhan th?c c?a h? v? chi?u sau l?ch s? dan t?c; hi?u ?úng quy lu?t v?n ??ng khách quan, nh?ng thách th?c ch? y?u c?a dan t?c và ch? ra c? h?i phát tri?n cho dan t?c mình; xác ??nh ?úng m?c ?ích, l?a ch?n c? h?i phát tri?n, xác ??nh hi?u qu? mong mu?n và k?t qu? có th? ??t ???c c?a quá trình chính tr?; nêu cao tính sáng t?o chi?n l??c và k? n?ng l?nh ??o chi?n l??c; th?y tr??c m?i kh? n?ng bi?n ??i kh?ng ng?ng c?a th?c ti?n; tìm ki?m s? th?a hi?p và th?c hi?n s? hài hòa, tránh xung ??t ho?c bi?t cách gi?m thi?u hay hóa gi?i các xung ??t; bi?t cam k?t và th?c hi?n cam k?t chính tr? m?nh m?.
Hành ??ng th?c ti?n
[s?a | s?a m? ngu?n]Hành ??ng th?c ti?n c?a nhà l?nh ??o tiêu bi?u là k?t tinh c?a nh?ng giá tr? mà h? theo ?u?i trong quá trình tham gia chính tr?. Hành ??ng th?c ti?n là bi?u hi?n cao nh?t, r? ph?m ch?t chính tr? nh?t.
Hành ??ng chính tr? c?a nhà chính tr? th? hi?n ? s? h?p th?i c?a h?, là quá trình k?t h?p c? tính dài h?n (bi?u hi?n ? ly t??ng h? theo ?u?i và trình ?? nh?n th?c khoa h?c), tính trung h?n (bi?u hi?n ? giá tr? c?a th?i ??i mà h? s?ng) và tính ng?n h?n (bi?u hi?n ? hành ??ng c?a h? trong c?nh hu?ng t?c th?i, c? th?). ?ay là y?u t? quan tr?ng, thi?u m?t trong ba y?u t? s? tr? thành: nhà khoa h?c vì kh?ng h?p th?i, thi?u hành ??ng; nhà ??c tài vì kh?ng h?p l?, thi?u giá tr?; k? m? dan vì kh?ng h?p ly, thi?u tính khoa h?c.
Xem thêm
[s?a | s?a m? ngu?n]Chú thích
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ Tr?n Tích Phiên, Chính khách và chính tr? gia L?u tr? ngày 26 tháng 5 n?m 2011 t?i Wayback Machine, 2004
- ^ La Vinh Quang, Chính khách hay chính tr? gia?, 2010
- ^ Bách Chí, Chính tr? gia và chính khách Trung Qu?c L?u tr? ngày 2 tháng 1 n?m 2011 t?i Wayback Machine, 2003
- ^ Chính tr? gia cùng chính khách